มนุษยสัมพันธ์  คือ  ความสัมพันธ์ของมนุษย์ด้วยการมีไมตรีจิตที่ดี มีเมตตาต่อกัน  เพื่อให้ได้มาซึ่งความยอมรับนับถือ  ความไว้วางใจ  สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างมีความสุข  แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นผู้ที่จะมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีนั้นย่อมไม่หวังผลตอบแทนใด ๆ ทั้งสิ้น  และนำไปใช้ให้เหมาะสมและถูกกาลเทศะกับสภาพแวดล้อมในสังคมด้วย

1.  ความหมายและความสำคัญของมนุษยสัมพันธ์
    มนุษยสัมพันธ์  คือ  กระบวนการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์  เพื่อให้ได้มาซึ่งความยอมรับนับถือ ความไว้วางใจ สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข

    มนุษยสัมพันธ์มีความสำคัญคือ
    -  เพื่อให้มีความเข้าใจอันดีต่อมนุษย์ด้วยกัน
    -  เพื่อให้เกิดความเชื่อถือรักใคร่ซึ่งกันและกัน
    -  เพื่อให้เกิดความพอใจยินดีให้ความร่วมมือในการทำงาน
    -  เพื่อให้การคบหาสมาคมเป็นไปอย่างราบรื่น
    -  เพื่อให้เกิดความสำเร็จในการที่มีวัตถุประสงค์ร่วมกัน

    ประโยชน์ของการเรียนรู้เรื่องมนุษยสัมพันธ์สำหรับเลขานุการ มีดังนี้
    1.  ก่อให้เกิดความราบรื่นในการคบหาสมาคม  หรือเกิดการโต้แย้งให้น้อยที่สุด
    2.  ก่อให้เกิดความร่วมมือร่วมใจในการทำงาน ผู้ร่วมงานมีความยินดีที่จะทำงานให้ ซึ่งบางครั้งในการทำงานอาจจะไม่ได้รับค่าตอบแทน  แต่ก็พอใจที่จะทำให้
    3.  นำความสำเร็จมาสู่หมู่คณะในเรื่องของงาน และก่อให้เกิดความเชื่อถือแก่ผู้พบเห็น

2.  หลักการมีมนุษยสัมพันธ์
    1.  สุภาพอ่อนโยน มีกิริยาที่สุภาพ  พูดจาไพเราะ ไม่โอ้อวด
    2.  มีน้ำใจที่จะช่วยเหลือผู้อื่น
    3.  ยิ้มแย้มแจ่มใส
    4.  รับผิดชอบ
    5.  ร่วมมือ รู้จักทำงานเป็นทีม
    6.  ไม่ทำตัวมีปัญหา
    7.  คิดก่อนพูด
    8.  ตรงต่อเวลา
    9.  ไม่นินทา
    10. อย่าโอ้อวด
    11. จริงใจ
    12. รู้จักอาวุโส
    13. ไม่อิจฉา
    14. มีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่
    15. ไม่โกรธง่าย อดทน ควบคุมอารมณ์ได้

3.  การเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างบุคคล
    3.1  ความแตกต่างกันโดยธรรมชาติ  เช่น อารมณ์  ความถนัด พฤติกรรม  ทัศนคติ  ความสามารถ  รสนิยม  สังคม  นิสัย  สุขภาพ รูปร่างและท่าทาง
    3.2  ความแตกต่างของบุคคล  เช่น  เพศ  วัย  การศึกษา  ฐานะทางเศรษฐกิจ  ถิ่นกำเนิด  สิ่งแวดล้อม  เชื้อชาติ  ศาสนา  ภาษา  และอิทธิพลของกลุ่ม

4.  ความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ (Basic Needs)
    4.1  ความต้องการทางกาย (Physical Needs)  เป็นความต้องการเกี่ยวกับการดำรงอยู่ของชีวิตและการสืบพันธุ์  ซึ่งได้แก่
            -  อาหาร
            -  เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย  และยารักษาโรค
            -  การพักผ่อน
            -  เพศ
    4.2  ความต้องการทางจิตใจ (Mental Needs) ได้แก่
            -  ความมั่นคงปลอดภัย (Security)
            -  เกียรติยศ  ชื่อเสียง  การยกย่อง  (Recognition)
            -  การยอมรับในสังคม  (Belonging)
            -  ความสำเร็จและสมหวังในชีวิต  (Success)

5.  การปรับตัวเพื่อสร้างมนุษยสัมพันธ์
        5.1  ทักทายปราศรัยผู้อื่นก่อน
        5.2  ไม่เห็นแก่ตัว  ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน
        5.3  รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นเสมอ
        5.4  ไม่ถือชั้นวรรณะ  ฐานะ  ไม่ดูถูกผู้ที่ด้อยกว่า
        5.5  ด้านร่างกาย  ควรปรับปรุงในเรื่องของการแต่งกาย  ความสะอาดของร่างกาย  การพูดจาและน้ำเสียงแจ่มใส
        5.6  ด้านสติปัญญา  เชาวน์ปัญญา  หมั่นศึกษาหาความรู้ใหม่ ๆ อยู่เสมอ ในทุก ๆ เรื่อง
        5.7  ด้านทัศนคติ  ควรปรับให้เป็นไปในทางบวก

6.  เลขานุการควรสร้างมนุษยสัมพันธ์กับบุคคลระดับต่าง ๆ ดังนี้
        6.1  มนุษยสัมพันธ์กับผู้บังคับบัญชา
        6.2  มนุษยสัมพันธ์กับผู้ใต้บังคับบัญชา
        6.3  มนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับเพื่อนร่วมงาน
        6.4  มนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับบุคคลภายนอกที่มาติดต่อกับสำนักงาน

7.  ลักษณะของผู้มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี
    -  ทำตนให้มีชีวิตชีวา  ยิ้มแย้มแจ่มใส
    -  รู้จักควบคุมอารมณ์ของตน
    -  มีบุคลิกภาพที่ดี
    -  มีสัมมาคารวะ
    -  เป็นนักฟังที่ดี
    -  รู้จักใช้คำพูดหรือภาษาพูดให้เหมาะสม
    -  ไม่เป็นผู้เย่อหยิ่งถือตัว
    -  มีไมตรีจิตและมีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่
    -  แสดงความชื่นชมบุคคลอื่นด้วยความจริงใจ
    -  พยายามจดจำลักษณะเด่น ๆ รวมทั้งชื่อ นามสกุล ของบุคคลให้ได้มากที่สุด
    -  แสวงหาความสนใจร่วมกัน คุยกันเรื่องที่สนใจหรือชอบเหมือน ๆ กัน
    -  ช่างซักถาม แต่อย่าให้มากจนเกินไป
    -  สนใจบุคคลอื่น ศึกษาความต้องการและความแตกต่างของบุคคลอื่น
    -  รู้จักทำตัวให้เป็นประโยชน์แก่บุคคลอื่น
    -  ใจกว้างยอมรับฟังความคิดเห็นของบุคคลอื่น
    -  ต้องการให้ผู้อื่นมีความสุขและอยากให้ผู้อื่นพ้นทุกข์
    -  รู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา
    -  ให้ความเคารพนับถือและให้ความร่วมมือที่ดี
    -  สร้างความสัมพันธ์ส่วนตัวกับบุคคลรอบข้าง
    -  เป็นคนมีศีลธรรม

• สกว.
• สกศ.
• สคส.
• สนง.นวัตกรรมแห่งชาติ
• รศ.สุเทพ พงศ์ศรีวัฒน์
• GoToKnow
• OK_Nation
• SISLT
• ThaiGoodView
• สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา

TDC : Thai Digital Collection สืบค้นงานวิจัย ฉบับเต็ม

เรียนพิเศษโคราช

พัฒนาระบบโดย
ธีรวัฒน์ ภู่เจริญ