“โป๊ยเซียนข้ามทะเล” (八仙过海)
“โป๊ยเซียน” (八仙) เป็นการออกเสียงในสำเนียงแต้จิ๋วที่คนไทยคุ้นเคยกัน แต่ถ้าเป็นสำเนียงจีนกลางจะออกเสียงว่า “ปาเซียน” คำว่า “ปา”(โป๊ย) หมายถึงเลข 8 ส่วน คำว่า “เซียน” ก็คือผู้วิเศษตามความเชื่อของจีน
คติความเชื่อเรื่องโป๊ยเซียนเป็นความเชื่อของลัทธิเต๋า ซึ่งเป็นกลุ่มเทพเจ้าที่นิยมนับรวมกันทั้ง 8 องค์ ดูจะเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางในปัจจุบัน สัญลักษณ์ของโป๊ยเซียนจะมีความหมายถึง “ความสุข ความโชคดี และขออำนวยพรให้มีอายุยืนยาว”
สำหรับในวัฒนธรรมจีนแล้ว ภาพวาดและงานศิลปหัตถกรรมต่าง ๆ เกี่ยวกับ “โป๊ยเซียน” (八仙图) และ “โป๊ยเซียนข้ามทะเล” (八仙过海) ดังนั้น เมื่อเห็นภาพโป๊ยเซียน ณ ที่ใด นั้นก็คือสัญลักษณ์แทนความหมายถึงการอวยพรให้ท่านสุขสมหวังในชีวิต และมีอายุมั่นขวัญยืนนั้นเอง
ตำนานเกี่ยวกับโป๊ยเซียนนั้นมีอยู่หลายตำนาน แต่ละยุคแต่ละสมัยก็แตกต่างกันออกไป มากบ้างน้อยบ้าง บันทึกเก่าแก่เกี่ยวกับโป๊ยเซียนว่ากันว่า มีมาตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันตก หรือ ซีฮั่น มีปรากฏอยู่ในบทบันทึก “หวายหนานจื่อ” (潍南子) ของหลิวอัน (刘安)และเรียกเซียนทั้งแปดว่า “ปากง”(八公) ซึ่งเป็นเทพเซียนที่มุ่งแสวงหายาอายุวัฒนะ และได้บำเพ็ญเพียรจนกระทั้งสำเร็จกลายเป็นเซียน
บันทึก “ซวี่เซียนจ้วน” (续仙传)ของเสิ่นเฟิ่น (沈汾) สมัยหนานถัง รวมทั้งบทบันทึก “หนานถังซู” (南唐书)ของลู่อิ๋ว (陆游)ต่างก็มีข้อความเล่าเรื่องโป๊ยเซียน ในสมัย 5 ราชวงศ์ หรือ อู่ไต้ มีปรากฏภาพวาดของนักพรตจิตรกรผู้เขียนภาพชื่อ “แปดเซียนแห่งภูเขาลู่ซาน” (蜀中八仙) ซึ่งบุคคลในภาพแม้เรียกว่าแปดเซียน (โป๊ยเซียน) แต่ทว่า กลับมีชื่อเสียงเรียงนามไม่เหมือนกับโป๊ยเซียนในปัจจุบันที่คนส่วนใหญ่รู้จักกันดี ชื่อของโป๊ยเซียนในสมัยห้าราชวงศ์นั้นได้แก่ หยงเฉิงกง (容成公) , หลีเอ่อ (李耳), ต่งจ้งซู (董仲舒) , จางเต้าหลิง (张道陵) , เอี๋ยนจวินผิง (严君平), หลี่ปาไป่ (李八百) , ฟั่นฉางเซิง (范长生) และจูเซียนเซิง (朱先生)
จวบจนกระทั้งถึงสมัยราชวงศ์หมิง อู๋หยวนไท้(吴元泰) ได้ประพันธ์บันทึกตำนานเรียกว่า “แปดเซียนออกท่องทะเลตะวันออก” (八仙出处东游记) เรียกกันย่อ ๆ ว่า “ท่องตะวันออก” (东游记) ทำให้นับตั้งแต่นั้นมา ชื่อของเซียนทั้งแปด (โป๊ยเซียน) ถึงได้บทสรุปที่ตรงกันกับคำเรียกในทุกวันนี้และยังได้สืบทอดต่อ ๆ กันมากว่า 500 ปี โดยได้ยึดเอาแบบฉบับชื่อเรียกของโป๊ยเซียนตามแบบของอู๋หยวนไท้เป็นบรรทัดฐานสืบเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน
โป๊ยเซียน (แปดเซียน) ประกอบไปด้วย
![](http://www.jiewfudao.com/template/lib_images/lazy.gif)
1. จงหลีเฉวียน (หั่งเจ็งลี้)
![](http://www.ccnt.com/visualart/cnpait/paitpern/liuchunhua/zuopin/images/liuch-zp15.jpg)
2. หลีเถียไกว่ (ลี้ทิไกว้)
![](http://pic.nipic.com/2008-05-31/200853112168459_2.jpg)
3. จางกั่วเหลา (เตียก้วยเล่า)
![](http://images.xooob.com/20081217/1229610536625.jpg)
4. หลี่ว์ต้งปิน (ลื่อตั่งปิง)
![](http://www.tqxz.com/upload/b/200810833339_04.jpg)
5. เฉากว๋อจิ้ว (เชาก๊กกู๋)
![](http://pic.nipic.com/2008-05-31/200853112503844_2.jpg)
6. หันเซียงจื่อ (ฮั่งเซียงจื้อ)
![](http://images.xooob.com/20081217/1229610672968.jpg)
7. เหอเซียนกู (ฮ้อเซียนโกว)
![](http://school.cfan.com.cn/news/nit/h009/h22/img2009060216183013.jpg)
8. หลันไฉ่เหอ (น้าไช่ฮั้ว)
หมายเหตุ ชื่อในวงเล็บเป็นชื่อในสำเนียงแต้จิ๋ว ที่คนไทยคุ้นเคยกันมากกว่า
ความเชื่อความศรัทธาในโป๊ยเซียนนั้น แม้ว่าเซียนทั้งแปดจะจัดอยู่ในลัทธิเต๋า แต่ในวัฒนธรรมจีนได้ผสมผสานกลมกลืนเซียนฝ่ายเต๋ากับเทพฝ่ายพุทธ (มหายาน)รวมเข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันจนแยกไม่ออก อีกทั้งนานวันเข้า โป๊ยเซียนก็ได้กลายมาเป็น “สัญลักษณ์”ของความเป็นสิริมงคล กลายเป็นสัญลักษณ์ของการอำนวยพรวันเกิดไปในที่สุด
อนึ่ง ในวัฒนธรรมมงคลของประเทศญี่ปุ่นก็มีความเชื่อเรื่องโป๊ยเซียน เช่นเดียวกัน แต่ทางญี่ปุ่นจะมีเพียง 7 องค์เรียกว่า “ฉิชิฟุคุจิน” (七福神) ประกอบไปด้วย เอบิสุ, ไดโรกุ, บิซามอน, เบ็นเท็น, ฟุกุโรจะกุจู, โฮเทอิ และจูโระจิน และยังนิยมภาพอวยพรแบบญี่ปุ่น “เจ็ดเซียนนั่งเรือวิเศษ” คล้ายกับ “แปดเซียนข้ามทะเล”ของจีนอีกด้วย นับเป็นอีกมิติวัฒนธรรมตะวันออกระหว่างศาสนาและความศรัทธาที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง
นอกจากนี้ รูปสัญลักษณ์ของโป๊ยเซียน ยังสามารถใช้ภาพของวิเศษทั้งแปดอย่างเป็นสัญลักษณ์แทนตัวโป๊ยเซียนได้เช่นกัน สัญลักษณ์ทั้งแปดอย่างนี้เป็นของใช้หรืออาวุธประจำตัวของเซียนทั้งแปดที่เรียกกันว่า “ปาเป่า” (八宝) หรือ “อั้นปาเป่า” (暗八宝) แปลว่า ของวิเศษ 8 ชนิดของโป๊ยเซียน ซึ่งถือกันว่าเป็นของสิริมงคลที่สามารถขจัดสิ่งชั่วร้ายและภูตผีปีศาจ
อ้างอิงจาก : หนังสือ 108 ลัญลักษณ์จีน – ปิยะแสง จันทรวงศไพศาล
|